Mastektomia: co to jest, kiedy jest stosowana i jak przebiega procedura?
Mastektomia to operacja usunięcia jednej lub obu piersi, która jest najczęściej przeprowadzana z powodu raka piersi. Jednak może być również wykonywana profilaktycznie u kobiet o wysokim ryzyku rozwoju tego nowotworu, na przykład u nosicielek mutacji genów BRCA1 lub BRCA2.


Decyzja o wykonaniu mastektomii zależy od wielu czynników, takich jak wiek pacjentki, stadium choroby, obecność mutacji genetycznych, preferencje pacjentki oraz opinia zespołu lekarzy prowadzących. Jest to poważny zabieg chirurgiczny, który wymaga czasu na rekonwalescencję i często łączony jest z rekonstrukcją piersi. Mastektomia może być wykonywana w różnych etapach leczenia raka piersi - jako pierwsza linia terapii, po chemioterapii lub radioterapii, w zależności od zaleceń lekarza prowadzącego. W przypadku mastektomii profilaktycznej zwykle zaleca się ją kobietom, które mają bardzo wysokie ryzyko zachorowania na raka piersi. Ostateczna decyzja o wykonaniu mastektomii powinna być podejmowana po konsultacji z zespołem specjalistów, który zajmuje się leczeniem raka piersi.


Powody dla których wykonuje się mastektomię:
  • Rak piersi lub inna choroba nowotworowa – mastektomia może być zalecana w przypadku diagnozy raka piersi lub innej choroby nowotworowej, aby usunąć zmienioną tkankę i zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się choroby.
  • Ryzyko wystąpienia raka piersi – w przypadku kobiet z wysokim ryzykiem wystąpienia raka piersi, takich jak obecność mutacji genów BRCA1 i BRCA2, zalecana może być profilaktyczna mastektomia w celu zmniejszenia ryzyka zachorowania na raka.
  • Choroby i gruczolaki piersi – mastektomia może być konieczna w przypadku wystąpienia innych poważnych chorób piersi, takich jak gruczolaki, obfita mastopatia, czy torbiele, które nie reagują na leczenie farmakologiczne.
  • Wrodzone wady rozwojowe piersi – w niektórych przypadkach, mastektomia może być zalecana u osób z wrodzonymi wadami rozwojowymi piersi, takimi jak mikromastia, aplazja piersi lub asymetria piersi.
  • Transpłciowość – dla osób transpłciowych mastektomia może być częścią procesu korekty płci, aby dostosować się do ich tożsamości płciowej.
  • Powikłania piersi – w przypadku poważnych powikłań piersi, takich jak nawracające infekcje, obecność przewlekłych zmian czy niewydolność leczenia farmakologicznego, mastektomia może być konieczna w celu poprawy jakości życia pacjenta.

Procedura ta przebiega w kilku krokach:

  • Przygotowanie pacjenta - przed zabiegiem pacjent jest poddawany badaniom diagnostycznym, a także rozmowom z lekarzem w celu omówienia planu leczenia.
  • Znieczulenie - pacjent jest poddawany znieczuleniu ogólnemu lub miejscowemu w zależności od zakresu zabiegu i preferencji pacjenta.
  • Usunięcie piersi - lekarz chirurg przeprowadza zabieg usunięcia piersi, wycinając całe tkanki piersiowe wraz z brodawką. W przypadku mastektomii podskórnej (pełnej), usuwane są wszystkie tkanki piersiowe, w tym piersiowe mięśnie.
  • Przygotowanie ran - po usunięciu piersi, rany są odpowiednio zabezpieczane i zaopatrywane.
  • Rekonstrukcja piersi (opcjonalnie) - po mastektomii istnieje możliwość przeprowadzenia rekonstrukcji piersi, aby przywrócić wygląd i kształt piersi. Można to zrobić natychmiastowo podczas samej mastektomii lub w późniejszym czasie.
  • Pooperacyjna opieka - po zabiegu pacjent jest monitorowany przez personel medyczny i otrzymuje odpowiednie leki przeciwbólowe i zalecenia dotyczące pielęgnacji ran.

Wykonywanie mastektomii piersi to decyzja, która powinna być podejmowana indywidualnie przez pacjentkę i jej lekarza, zależnie od przyczyny, jaką jest np. rak piersi, próchnica, czy profilaktyczna mastektomia u osób z dużym ryzykiem zachorowania na raka piersi. W każdym przypadku ważne jest skonsultowanie się z lekarzem specjalistą, aby omówić wszystkie opcje i ryzyko związane z zabiegiem, oraz określić odpowiedni moment na jego wykonanie. Wszystkie decyzje dotyczące wykonania mastektomii powinny być podejmowane we współpracy z lekarzem specjalistą, który dobrze zdiagnozuje i oceni każdy indywidualny przypadek